تحیقیقات تاریخی: ابریشم در عصر قاجار و تجارت آن از طریق دریای خزر با تکیه بر اسناد آرشیوی (1343-1327 ق. 1828-1909م)

ابریشم،یکی از اقلام صادراتی ایران از گذشته‌های دور بخصوص از میان صفویه تا اواخر دورهء قاجاریه‌ به حساب می‌آمد.این فرآورده در عصر قاجار به لحاظ تولید،کمیت و کیفیت،فراز و نشیبهای زیادی داشته‌ است.با این وجود،نقش و اهمیت بنیادی آن را در تجارت ایران نباید نادیده گرفت.ابریشم در کنار محصولات‌ دیگری نظیر پنبه و پوست،نقش مهمی در مناسبات بازرگانی ایران ایفا می‌کرده است.بخشی از تجارت ابریشم‌ ایران،از طریق بنادر جنوب ایران مانند بندر عباس و بوشهر صورت می‌گرفت.علاوه بر این به واسطهء نزدیکی‌ مناطق ابریشم خیز شمال کشور بویژه گیلان(کانون ابریشم ایران)به روسیه و وجود راه آبی دریای خزر و مرزهای زمینی نظیر راههای تبریز-جلفا-ایروان-تفلیس و یا تبریز-خوی-ارزروم-طرابوزان،بخش‌ عمده‌ای از تجارت ابریشم ایران از طریق راههای مذکور بخصوص از طریق دریای خزر و بنادر آن انجام‌ می‌گرفته است.به همین دلیل،در این تحقیق سعی شده با استاد به اسناد بازمانده از دورهء مورد تحقیق و آثار مؤلفانی که در عصر قاجار در مورد ابریشم ایران به نگارش درآمده است،ابریشم و تجارت آن در عصر قاجار بویژه از راه دریای خزر در بازهء زمانی‌1243-1327 ق./1828-1909 م.مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد.به‌ طور کلی تحقیق حاضر،با تکیه بر اسناد و داده‌های آماری،ابریشم و تجارت آن در عصر قاجار و از راه دریای خزر،بحث و بررسی می‌کند.